Tips voor het stimuleren van bewegen bij een meervoudige beperking
13 november 2018
Als iemand slecht ziet, of blind is, en daarnaast een verstandelijke beperking heeft, dan kan het heel spannend zijn om een ruimte te verkennen en je te verplaatsen. Bewegen is juist voor iedereen met een meervoudige beperking heel belangrijk. Afwisselende beweging kan namelijk extra lichamelijke ongemakken, zoals darm- of heupproblemen, voorkomen. Hoe prikkel je hen dan om, soms letterlijk, steeds een extra stapje extra te zetten? Bartimeus vroeg het aan Marie Louise Straus, auteur van het boek ‘Met het oog op meedoen’, aan de hand van twee praktijkvoorbeelden.
Eline en de bal
Eline is een meisje van 4 jaar. Ze is blind. Eline functioneert, door een ontwikkelingsachterstand, op het niveau van een baby. Fysiek kan ze van haar buik naar haar rug rollen en weer terug. Ze ligt graag op de speelmat en speelt dan vooral met speelgoed met geluid. Wanneer speelgoed valt of wegrolt, zoekt ze kort. Al gauw begint ze daarna te mopperen. Meestal speelt ze pas weer verder als haar ouders haar weer een speeltje geven. Eline gaat dus niet op onderzoek uit. Ze beweegt zich nauwelijks in de ruimte en komt niet van haar speelmat af. Doordat Eline zo weinig initiatief toont, maken haar ouders zich zorgen. Ze vragen zich af hoe ze hun dochter meer in beweging kunnen krijgen.
Advies van Marie Louise
Eline haar leefwereld is niet groter dan haar armen kunnen reiken. Ze begint te begrijpen dat speelgoed er nog wel is, als ze het niet meer hoort of ziet. Ze weet nog niet dat ze zelf ook op zoek kan gaan naar speelgoed door te rollen in de richting waar het speeltje is gevallen. Gebruik daarom speeltjes met geluid, zoals een zachte rinkelbal. Prikkel Eline door de bal te laten horen en haar ermee aan te raken. Als ze de bal wil pakken, houd je de bal ver genoeg zodat ze extra moet reiken om de bal te pakken. Stimuleer haar en beloon de inspanning door het speeltje te geven en haar te complimenteren.
Herhaal dit spelletje en maak de afstand steeds iets groter. Help haar als het moeilijk gaat door haar een duwtje in haar rug te geven. Zo ervaart ze dat ze al rollend het speeltje weer kan pakken. Moedig haar aan en laat haar merken dat je trots op haar bent als het haar lukt om het speeltje te vinden!
Rick met ritmegevoel
Rick is 16 jaar en woont in een zorginstelling. Hij is ernstig slechtziend en heeft een verstandelijke beperking. Hij functioneert op het niveau van een driejarige. Hij is dol op muziek. Rick beweegt weinig spontaan en heeft een lichte mate van overgewicht. Rick is vaak eigenzinnig en tegendraads. Hij weigert regelmatig om van zijn woning naar een andere plek toe te lopen.
Om Rick toch voldoende beweging te geven, nemen ze hem regelmatig mee naar de gymzaal. Hij verstijft als hij binnenkomt en wil ook niet onder begeleiding de gymzaal in. Eenmaal op een trampoline of trimfiets vindt hij het leuk. Het vraagt dus veel tact en overredingskracht. Begeleidster Elisabeth ontdekt toevallig dat Rick het leuk vindt als ze hem toezingt met: “lopen, lopen, lopen naar Elisabeth.” In het ritme van het liedje huppelt hij naar haar toe. Ze is verbaasd hoe gemakkelijk hij in beweging komt.
Advies van Marie Louise
Rick is gevoelig voor ritme en melodie. Gebruik dat om overgangen voor hem gemakkelijk te maken en hem in beweging te krijgen. Klap op een rijmpje, liedje en nodig hen zo uit om te lopen. Je kunt voor hem uit lopen en hem met een liedje stimuleren naar je toe te komen op het geluid van je stem. Probeer ook eens of hij het leuk vindt om samen te zingen en te klappen. Rick blijft het liefste thuis en houdt niet van bewegen. Hij voelt wanneer er iets van hem wordt verwacht wat hij niet zo leuk vindt en inspanning vraagt. Door speels ritme en melodie te gebruiken, vergeet hij dat hij tegen de nieuwe activiteit opziet.
(1).jpg?crop=(0,8,300,338)&cropxunits=300&cropyunits=450&width=500&height=550&scale=both)
